یادداشتی از سر دغدغه؛ اندر حکایت جنجال تاریخی و ناتمام شیعه و سنّی!

چه کنیم از جنجال بزرگ و تاریخی میان دو گروه بزرگ از مسلمانان که یکی خود را «شیعه» و دیگری خود را «سنّی» نامیده‌ است و این اسامی و عناوین را مایه‌ی اختلافی بزرگ در میان خود قرار داده‌اند؟! هر کس از آنان خود را بیش از دیگری به حقیقت اسلام نزدیک می‌شمارد و مذهب خود را با آن مطابق‌تر می‌داند، در حالی که بهترین توصیف برای هر کدام از آنان عنوان «مسلمان» است؛ همان عنوانی که خداوند برای آنان پسندیده و برگزیده و در کتاب خود از آن یاد کرده است.

آری، اگر منظور شیعیان از عنوان «شیعه» مسلمانی است که مودّت اهل بیت رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم را به دل دارد و به آنان تأسّی و اقتدا می‌کند، یا اگر منظور اهل سنّت و جماعت از «سنّی» مسلمانی است که از سنّت رسول الله صلّی الله علیه و آله و سلّم پیروی می‌کند و به صحابه و همسران آن حضرت احترام می‌گذارد، باید بدانیم که همه‌ی این مؤلّفه‌ها و ارزش‌ها در اسلام وجود دارد و خداوند در قرآن و سنّت رسولش به آن‌ها امر فرموده است و بر خلاف تصوّر بسیاری، هیچ گونه اختصاصی به مذهبی خاصّ ندارد.

به کجا چنین شتابان؟! به بهانه‌ی راهپیمایی اربعین حسینی

استفتاء از دفتر حفظ و نشر آثار علامه منصور هاشمی خراسانی:

نظر علامه خراسانی در مورد راهپیمایی اربعین حسینی که در سال‌های اخیر با شور بیشتری برگزار می‌شود چیست؟

پاسخ به استفتاء:

اگر مراد از «راهپیمایی اربعین حسینی»، رفتن گروهی به زیارت قبر حسین بن علی در روز بیستم صفر است، اشکالی ندارد، مشروط به اینکه با بدعت‌هایی مانند قمه‌زنی، زنجیرزنی، سینه‌زنی و حمل صلیب و نیز معصیت‌هایی مانند دروغ بستن بر آن حضرت و اختلاط زنان و مردان نامحرم به یکدیگر همراه نباشد و به حکومت ظالمان که گاه در صدد بهره‌برداری‌هایی از این قبیل کارها به سود خود هستند یاری نرساند (پرسش و پاسخ 116).

ماه صفر سال گذشته در شهرمان غوغای عجیبی بود؛ چراکه به الطاف کریمانه و سخاوتمندانه‌ی مسؤولان نظام در ایران، مرزهای عراق به نحو بی‌سابقه‌ای آزاد بود تا همگان بدون هزینه از مرز عبور کنند. آن روزها در دل من هم غوغایی بود، اما نه از جنس غوغای دیگران! در نزدیکی منزل ما محلّی بود که هر روز تعداد زیادی زن و مرد و پیر و جوان از شهرها و روستاهای اطراف به آنجا می‌آمدند و سپس از همان‌جا به سوی مرزها اعزام می‌شدند. حال عجیبی داشتم. ساعت‌ها به آن محل می‌رفتم و افراد را تماشا می‌کردم. خلاصه روزی وارد جمع آن‌ها شدم و سؤالاتی یکسان از کسانی که به ظاهر معقول‌تر و درس‌خوانده‌تر از دیگران به نظر می‌رسیدند، پرسیدم:

- کجا می‌روید؟

- کربلا.

- چرا می‌روید؟

- برای این‌که روز اربعین در کربلا باشیم.

- مگر در روز اربعین چه اتفاقی در کربلا افتاده است؟ آیا شما برای رفتن به کربلا در این روز و با چنین ازدحام و تشریفات غیر متعارفی دلیلی شرعی دارید؟ توصیه‌ی کدام یک از پیشوایان ما چنین کاری با این ترتیب و حالت بوده است؟

کتاب «بازگشت به اسلام»؛ زمینه‌ساز وحدت اسلامی

«اللهم صلّ علی محمد و علی آل محمّد کما صلّیت علی ابراهیم و علی آل ابراهیم إنّک حمید مجید»

سپاس و ستایش مخصوص الله پروردگار جهانیان و صلوات و تحیّات و برکات آن ذات پاک بر وجود نازنین نبی کریم حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و سلّم و اصحاب کرام و اهل بیت بزرگوار آن حضرت.

الله جلّ جلاله در قرآن شریف می‌فرماید: «وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعًا وَلَا تَفَرَّقُوا ۚ»[1] و نیز می‌فرماید: «وَلَا تَکُونُوا کَالَّذِینَ تَفَرَّقُوا وَاخْتَلَفُوا مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْبَیِّنَاتُ ۚ وَأُولَٰئِکَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ»[2] یا در جای دیگر می‌فرماید: «إِنَّ الَّذِینَ فَرَّقُوا دِینَهُمْ وَکَانُوا شِیَعًا لَسْتَ مِنْهُمْ فِی شَیْءٍ ۚ إِنَّمَا أَمْرُهُمْ إِلَى اللَّهِ ثُمَّ یُنَبِّئُهُمْ بِمَا کَانُوا یَفْعَلُونَ»[3].

این آیات شریفه در قرآن عظیم الشأن متضمّن پیام‌های بسیار مهم و مواعظ حکیمانه و شایان توجّهی برای همه‌ی مسلمانان جهان از میان مذاهب گوناگون اسلامی است. خداوند جلّ جلاله در این آیات با بیانی صریح و نصوصی روشن اعلام می‌دارد که اتّحاد مسلمانان مطلوب او و تفرقه و جدایی میان آنان منهیٌ عنه و مبغوض آن ذات پاک است؛ چراکه در آیه‌ی اول صریحاً به اعتصام همه‌ی مسلمانان به ریسمان الهی که واحد است (حبل) امر می‌فرماید و در آیه‌ی دوم صریحاً تفرقه‌افکنان و اختلاف‌کنندگان در دین خدا را وعید عذاب بزرگ دوزخ می‌دهد و این‌گونه از آن بر حذر می‌دارد و در آیه‌ی سوم نیز به رسول اکرم امر می‌فرماید آنانی که دین را فرقه فرقه کردند و گروه گروه شدند را رها کند و به حال خود واگذارد.

واقعیت آن است که یک مسلمان متّقی و خداترس که در صحن جامعه‌ی مسلمین حضور فعال دارد و به نوبه‌ی خود نقشی در مناسبات فرهنگی، آموزشی، رسانه‌ای، اجتماعی و سیاسی جوامع اسلامی ایفا می‌نماید، هنگامی که با دقّت و حسّاسیت بیشتری به این آیات صریح اللهجه و حائز اهمیت توجّه پیدا می‌کند، ناخواسته به خود رجوع می‌نماید و افکار و گفتار و رفتار خود در میان مسلمانان را بررسی و واکاوی می‌نماید و چه بسا مو بر تنش راست می‌شود و بر خود نهیب می‌زند تا مبادا مصداق وعید این آیات باشد و مبادا از کسانی باشد که در شریعت الله اختلاف می‌کنند یا تفرقه‌افکنی می‌نمایند. اگرچه کسانی که به شنیدن آیات شریفه‌‌ی قرآن عادت کرده‌اند و صرفاً به حفظ و قرائت آن مشغول شده‌اند به راحتی از کنار این آیات می‌گذرند و آن را بر خود تطبیق نمی‌دهند و چه بسا بر خلاف آن نیز عمل می‌کنند.

صفر عارفان

حمد خداوند سُرایم نخست

تا شود این نامه به نامش درست

ماه محرّم گذشت؛ ماهی که بسیاری از مسلمانان جهان در آن به سوگواری برای نواده‌ی رسول خدا صلّی الله علیه و آله پرداختند و از مصائب امام حسین و فرزندان و یاران وفادارش در کربلا یاد کردند. اکنون باید از این خواهران و برادران مسلمان پرسید که آیا سوگواری‌های شما در این ایّام، شما را به خداوند نزدیک‌تر کرد؟ این عزاداری‌ها چه تأثیری در ادامه‌ی مسیر زندگی‌تان گذاشت و چه تصمیم جدیدی گرفتید؟ آیا دیگر بعد از این سوگواری‌ها، زندگی‌هاتان پاک‌تر و بهتر شده است؟ زندگی پاک و پیراسته آن است که صاحب آن از یاد خدا غافل نباشد و شب و روز او را بجوید. پیام محرّم و صفر برای ما فراهم نمودن چنین زندگی و حیات طیّبه‌ای است. باید در این ماه همگی با خداوند عهدی دیگر ببندیم و در این عهد به اهل بیت رسول خدا صلّی الله علیه و آله اقتدا نماییم؛ آنانی که برای رضای خداوند و اعتلای کلمه‌ی الله و احیاء شریعت و ابلاغ پیام بیداری‌بخش آن قیام کردند و خون دادند و مصیبت کشیدند و به اسارت رفتند. چه اندازه پسندیده و البته ضروری است که ما نیز در این ماه صفر به تأسّی از آن بزرگواران تصمیم بگیریم که خادمان راستین شریعت و احیاگر پیام آن باشیم و مردم را به سوی بازگشت به «اسلام حسینی» و کناره‌گیری از «اسلام یزیدی» دعوت نماییم. این بهترین و عمیق‌ترین درسی است که می‌توانیم از عاشورا و محرّم امسال بگیریم و در ماه صفر، آنچه در دانشگاه محرّم آموخته‌ایم را به کار بندیم.

بیداری؛ دل‌نوشته‌ای از الهام حقیقت

پروردگارا! می‌دانم که چه بسیار به درگاهت گناه کرده‌ام و چه توشه‌هایی پر از جهل و اهواء نفسانی به سوی تو فرستاده‌ام، اما این را هم می‌دانم که اگر تو نمی‌خواستی، مرا به این راه حقیقت راهنمایی نمی‌کردی و اگر تو خواستی که هدایت شوم و به سوی تو و تمام آن حقیقتی که از من خواسته‌ای بازگردم، پس مرا به سوی سعادت برده‌ای و عاقبت بخیری را برایم تقدیر نموده‌ای ان شاء الله، ولی این سعادتمندی و نیک‌بختی در پیشگاه تو با آن همه خطا و اشتباه من چگونه جمع می‌شود؟! آری، جز قلم عفو و بخشش تو و قبول توبه‌ام در سایه‌ی لطف و رحمتت چیز دیگری نیافتم و حال بعد از آشنایی با این حقیقت، می‌توانم بگویم که یافتم که چرا توبه‌ام را پذیرفته‌ای و به من چنین عنایتی کرده‌ای و چگونه بود که این حقیقت بزرگ با همه‌ی سنگینی‌اش، بسیار راحت بر قلبم نشست.

تو خود می‌دانی، با وجود همه‌ی خطاهایی که داشته‌ام، از زمانی که خودم را شناختم تاکنون، همواره به دنبال رضای تو بوده‌ام و تو را ناظر بر اعمال خود دانسته‌ام و بخصوص پس از تشکیل خانواده، همیشه تلاش کرده‌ام که خودم و خانواده‌ام را به تو نزدیک و نزدیک‌ترکنم و محیط زندگی‌ام را از گناه و غفلت و بطالت دور نگه دارم و زمینه‌های گناه را چه کوچک و چه بزرگ، از زندگی‌ام بزدایم و حتّی در این راه رنج‌های فراوان برده‌ام و می‌برم و حال این هدایت الهی را لطف حق و پاداش همه‌ی زخم زبان‌ها و رنج‌ها می‌دانم.

بازگشت به اسلام؛ خاری در چشم طاغوت‌پرستان متعصّب

«اللَّهُ وَلِیُّ الَّذِینَ آمَنُوا یُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ ۖ وَالَّذِینَ کَفَرُوا أَوْلِیَاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ یُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ ۗ أُولَٰئِکَ أَصْحَابُ النَّارِ ۖ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ»؛ «خداوند ولیّ کسانی است که ایمان آورده‌اند، آنان را از تاریکی به نور خارج می‌کند و کسانی که کافرند اولیائشان طاغوت‌اند، آنان را از نور به تاریکی خارج می‌کنند، آنان همگنان آتشند و در آن جاودان خواهند بود»[1] (بقره/ 257).

خداوند در قرآن کریم از دو نوع حکومت یاد کرده و دو دسته پیشوا و «امام» را در کتاب خود معرّفی فرموده است. به این معنا که مبنای مشروعیت حکومت در اسلام را روشن کرده و اَشکال گوناگون حکومت در هر زمانی را از دو حال خارج ندانسته است؛ به این نحو که حکومت‌ها یا مصداق «حکومت خداوند» هستند و یا مصداق «حکومت طاغوت» و حالت سوّمی برای آن‌ها متصوّر نیست. توضیح آنکه خداوند برای معرّفی ائمّه‌ی حق می‌فرماید: «وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنَا»؛[2] «و آنان را پیشوایانی قرار دادیم که به امر ما هدایت می‌کنند» و آنان را نمایندگان جبهه‌ی «حاکمیّت الله» می‌شمارد. همچنین برای معرّفی ائمّه‌ی باطل می‌فرماید: «وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً یَدْعُونَ إِلَى النَّارِ ۖ»؛[3] «و آنان را پیشوایانی قرار دادیم که به سوی آتش دعوت می‌کنند» و آنان را نمایندگان جبهه‌ی حاکمیّت طاغوت می‌داند. لذا خداوند با این موضع‌گیری شفّاف و روشنگرانه، جبهه‌ی حق و باطل را در حوزه‌ی حکومت و ولایت امر تبیین می‌فرماید و از یک سو روشن می‌سازد که ائمّه‌ی حق بر خلاف ائمه‌ی باطل، به «امر الله» هدایت می‌کنند و صاحب نص و مأذون از جانب خداوند هستند و از سوی دیگر معلوم می‌سازد که پیروان کدام گروه بر هدایت و پیروان کدام گروه در ضلالتی آشکارند؛ چنانکه می‌فرماید: «وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِی کُلِّ أُمَّةٍ رَسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ ۖ فَمِنْهُمْ مَنْ هَدَى اللَّهُ وَمِنْهُمْ مَنْ حَقَّتْ عَلَیْهِ الضَّلَالَةُ ۚ»؛[4] «و هرآینه در هر امّتی پیامبری را برانگیختیم که خداوند را بپرستید و از طاغوت بپرهیزید [پس خداوند برخی از آن‌ها را هدایت کرد و گروهی شایسته‌ی گمراهی شدند]». همچنین خداوند در آیه‌ی 257 سوره‌ی مبارکه‌ی بقره، کسانی که ولایت الله را می‌پذیرند به خروج از ظلمت به سوی نور وعده می‌دهد و کسانی که ولایت طواغیت را می‌پذیرند به خروج از نور به سوی ظلمت وعید می‌دهد و این را سبب ورود آنان به آتش جاودان دوزخ می‌شمارد.

بر گونه‌های بیداری؛ خاطره‌ای از راضیه جعفری

سلام بر یاران امام مهدی علیه السلام. خدا را شکر می‌کنم که به جای نامه نوشتن و انداختن در چاه جمکران (!!) به آن رشد عقلی رسیده‌ام که برای شما بنویسم؛ زیرا یقین دارم که نتیجه‌اش بهتر از آن خواهد بود و خدا را شکر می‌کنم که پس از عمری جهالت و بی‌خبری هدایت شده‌ام.

مدتی است که به خواست خدا و اینکه خودم می‌خواستم تا هدایت شوم و می‌دانستم که درست و اصولی منتظر امامم نیستم، توسّط یکی از همسایگانم که دانشجوی با ایمانی بود، با سایت شما آشنا شدم. من به دلیل نامناسب بودن وضع دانشگاه‌ها، توسّط پدرم از رفتن به دانشگاه منع شدم و بعد از گرفتن دیپلم با اینکه شاگرد زرنگی هم بودم و استعدادم خوب بود، در خانه نشستم. با این حال، از آن وقت تاکنون مرتّب مطالعه داشته‌ام و تصمیم گرفته‌ام که دین حقیقی را بشناسم و به سوی آن بروم. کتاب شریف «بازگشت به اسلام» نوشته‌ی علامه هاشمی خراسانی برای من سنگین بود و بعضی مطالب را متوجّه نمی‌شدم، اما دوستم که آگاه‌تر از من بود، برایم جاهایی که قابل درک نبود را توضیح می‌داد. کمی که جلوتر رفتم متوجّه شدم که بدبختی‌های ما از نفهمیدن دین درست است. از این رو، هر چه بیشتر آن را درک کردم، بیشتر لذت بردم و ادامه دادم. اکنون من به درستی و حقانیّت این راه و روش یقین دارم و آن را همانی می‌دانم که امام مهدی علیه السلام خواهد آورد و با آن مردم را نجات خواهد داد.

قیام عاشورا؛ الگوی مبارزه با حاکمان ظالم

آغاز ماه محرم و ایام شهادت مظلومانه‌ی نواده‌ی رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم و یاران با وفایش درس­‌های بسیاری برای امت اسلام دارد. قیام امام حسین در حالی صورت گرفت که ظلم و فساد و تباهی، حکومت بر مسلمانان را فرا گرفته بود و اسلام در سراشیبی سقوط و انحطاط قرار داشت. دستگاه بنی امیه ریشه­‌های اسلام را هدف قرار داده بود و علناً به مظاهر فسق و فساد می­‌پرداخت. در چنین شرایطی بدون شک اگر قیام حسین بن علی در برابر حکومت فاسد صورت نمی‌گرفت چیزی از پیکر نیمه جان اسلام باقی نمی­‌ماند. از همین رو، این بزرگوار با تکیه بر پروردگار متعال و با یاری یاران اندک خود بر حاکم ظالم خروج نمود تا امّت جدّش را اصلاح نماید و فریضه‌ی امر به معروف و نهی از منکر را به انجام رساند. بدون شک همین قیام مشروع و خردمندانه باعث شد که پایه‌های حکومت فاسد بنی امیّه لرزان شود و ندای حق‌طلبی و عدالت‌خواهی زنده بماند.

توجّه به خاستگاه و علّت قیام عاشورا و ابعاد شرعی و نیز آثار آن در ارتباط با زمان ما بسیار حسّاس و اثرگذار است. در این باره چند نکته را به اختصار ذکر می‌­کنیم:

اول اینکه در دین مبین اسلام پذیرش حاکمیت ظالم جایز نیست و خداوند متعال هرگز امر به اطاعت از ظالمان نفرموده است و داشتن باوری خلاف این، مصداق بارز افترای بر خدا و رسول اوست.

بازگشت به اسلام؛ امتداد نهضت حسین بن علی

به نام آنکه رحمن و رحیم است...

به آسمان پر از رمز و راز و هلال ماه محرّم می‌نگرم. راستی که هلال زیبای ماه، بسیار دلگیر است؛ گویی یک دنیا حرف در خود دارد.

وقتی شب اول ذی الحجه قلم به دست گرفتم و رازهای درون قلبم را با حاجیان تقسیم کرده و به تحریر درآوردم نمی‌دانستم که قرار است برخی از عزیزانمان در منا آن‌گونه سفری بی‌بازگشت را آغاز کنند. آه که چه‌قدر زود دیر می‌شود. ای دوست! قبولم کن و جانم بستان... پس ای زندگان که هنوز فرصت جبران دارید! اگر به خطا رفتید، از برگشتن نترسید. لبّیک یا توّاب و یا ستّار و یا کریم! چرا بسیاری از ما گمان می‌کنیم فرصتمان بیش از آن است که نگران اتمامش باشیم؟! اکثر انسان‌ها به گونه‌ای زندگی می‌کنند که گویی هرگز نمی‌میرند و به گونه‌ای می‌میرند که گویی هرگز زندگی نکرده‌اند.

خواهر و برادرم! ماه محرّم فرا رسیده است. در این ماه قلب‌ها به حرمت مودّت پاک و عمیقی که همگان به فرزند دخت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله داریم، مستعد برای تحوّل و تعالی است. بیاییم در این ماه دست در دست یکدیگر به سوی هدف والای اسلام حرکت کنیم تا دگرگون شویم. بیاییم با هم زمزمه کنیم: «ربّنا آتنا فی الدنیا حسنة و فی الآخرة حسنة و قنا عذاب النار». بیاییم در این فراز از زندگی یک بار هم به ندای فطرت پاکمان گوش دهیم و عمل کنیم، تا به یک زندگی معنوی، پاک و سعادتمندانه برسیم و فرجامی نیکو را برای خویش رقم بزنیم.

حاجیان احرام نبسته (2)

... ای شهیدانی که برای دفاع از خاک و آبرو و شرف و ناموستان کشته شدید! سر بلند کنید و ببینید که در وجود بسیاری از خواهران و مادرانتان، خدا فراموش شده است. چشم باز کنید و ببینید که در جامعه‌ی ما نه عفّتی برای بسیاری از زنان باقی مانده است و نه غیرتی برای بسیاری از مردان. ببینید مسئولان را که فقط درد دنیا دارند. ببینید روحانیت را که بر سر قدرت چگونه به هم چنگ و دندان نشان می‌دهند. ببینید مساجد را که کاخ شده‌ و برای نیم ساعت برگزاری نماز در آن چه خرج‌ها می‌شود! ببینید حرم علی بن موسی الرضا را که کاخ قیصر شده، اما مردم گرسنه‌اند و رنج زندگی کمر بسیاری از آنان را شکسته و از شدّت گرفتاری، دینشان بر باد رفته است!

ای شهیدان! ببینید بسیاری از خانواده‌هاتان را که حقوق و پول خونتان را می‌گیرند و فساد می‌کنند. ببینید که از دین، کتاب خدا، سنت رسول خدا و رنج انبیاء و اولیاء و صالحین فقط روضه‌خوانی و مولودی خوانی و گرفتن مراسم شهادت و تولّد امامان و سیاه و سرخ پوشیدن‌ها مانده است! ببینید مردم جاهلی را که عالِمی دلسوز ندارند تا راه را نشانشان دهد و حقیقت پیامبران و سیره‌ی صالحان را به آنان بنمایاند تا کمال یابند و انسان شوند و در جهل خود هر سال غوطه‌ور نشوند و بیشتر فرو نروند و اکنون هم که پس از مدّت‌ها یک عالم دلسوز پیدا شده است از او روی می‌گیرند و او را آزار می‌دهند. ببینید که این مردم هر سال فرسنگ‌ها با پای پیاده به سوی حرم‌های اهل بیت به راه می‌افتند. زن و مرد، محرم و نامحرم، با لباس‌های نامناسب و پوشش‌های زننده؛ شب از پای ماهواره بلند می‌شوند و صبح حرکت می‌کنند!! آجیل و تخمه‌خوران و قهقهه‌زنان به سوی حرم‌ها. نه استحمامی، نه وضوی درستی و نه ...  و چه‌قدر هم علما و سردمداران مباهات می‌کنند که هر سال تعداد زائرین پیاده از سال پیش بیشتر شده است و خشنودند از اینکه ایمان مردم هر سال از سال دیگر محکم‌تر و عشقشان به ائمّه‌ی اهل بیت بیشتر می‌شود!!