«اللَّهُ وَلِیُّ الَّذِینَ آمَنُوا یُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ ۖ وَالَّذِینَ کَفَرُوا أَوْلِیَاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ یُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ ۗ أُولَٰئِکَ أَصْحَابُ النَّارِ ۖ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ»؛ «خداوند ولیّ کسانی است که ایمان آوردهاند، آنان را از تاریکی به نور خارج میکند و کسانی که کافرند اولیائشان طاغوتاند، آنان را از نور به تاریکی خارج میکنند، آنان همگنان آتشند و در آن جاودان خواهند بود»[1] (بقره/ 257).
خداوند در قرآن کریم از دو نوع حکومت یاد کرده و دو دسته پیشوا و «امام» را در کتاب خود معرّفی فرموده است. به این معنا که مبنای مشروعیت حکومت در اسلام را روشن کرده و اَشکال گوناگون حکومت در هر زمانی را از دو حال خارج ندانسته است؛ به این نحو که حکومتها یا مصداق «حکومت خداوند» هستند و یا مصداق «حکومت طاغوت» و حالت سوّمی برای آنها متصوّر نیست. توضیح آنکه خداوند برای معرّفی ائمّهی حق میفرماید: «وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنَا»؛[2] «و آنان را پیشوایانی قرار دادیم که به امر ما هدایت میکنند» و آنان را نمایندگان جبههی «حاکمیّت الله» میشمارد. همچنین برای معرّفی ائمّهی باطل میفرماید: «وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً یَدْعُونَ إِلَى النَّارِ ۖ»؛[3] «و آنان را پیشوایانی قرار دادیم که به سوی آتش دعوت میکنند» و آنان را نمایندگان جبههی حاکمیّت طاغوت میداند. لذا خداوند با این موضعگیری شفّاف و روشنگرانه، جبههی حق و باطل را در حوزهی حکومت و ولایت امر تبیین میفرماید و از یک سو روشن میسازد که ائمّهی حق بر خلاف ائمهی باطل، به «امر الله» هدایت میکنند و صاحب نص و مأذون از جانب خداوند هستند و از سوی دیگر معلوم میسازد که پیروان کدام گروه بر هدایت و پیروان کدام گروه در ضلالتی آشکارند؛ چنانکه میفرماید: «وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِی کُلِّ أُمَّةٍ رَسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ ۖ فَمِنْهُمْ مَنْ هَدَى اللَّهُ وَمِنْهُمْ مَنْ حَقَّتْ عَلَیْهِ الضَّلَالَةُ ۚ»؛[4] «و هرآینه در هر امّتی پیامبری را برانگیختیم که خداوند را بپرستید و از طاغوت بپرهیزید [پس خداوند برخی از آنها را هدایت کرد و گروهی شایستهی گمراهی شدند]». همچنین خداوند در آیهی 257 سورهی مبارکهی بقره، کسانی که ولایت الله را میپذیرند به خروج از ظلمت به سوی نور وعده میدهد و کسانی که ولایت طواغیت را میپذیرند به خروج از نور به سوی ظلمت وعید میدهد و این را سبب ورود آنان به آتش جاودان دوزخ میشمارد.